Historia Polskiego Seminarium
w Paryżu sięga czasów
drugiej wojny światowej.
Historia Polskiego Seminarium w Paryżu sięga czasów drugiej wojny światowej. Po wyzwoleniu z obozu koncentracyjnego w Dachau, dzięki staraniom Edmond Michelet (uwięzionego w Dachau za działalność w Akcji Katolickiej), grupa polskich księży i alumnów przybyła z Dachau do Paryża w roku 1945. Księża podjęli studia specjalistyczne, a alumni wznowili studia teologiczne w drodze do kapłaństwa.
Mając zapewnione skromne warunki przez Secours Catholique, księża i alumni zamieszkali w Paryżu (44, rue Labat) u stóp Sacré-Coeur de Montmartre. Ówczesny arcybiskup Paryża, kard. Emmanuel Suhard, w porozumieniu z prymasem Polski, kard. Augustem Hlondem, wyraził zgodę na założenie Polskiego Seminarium w Paryżu. Od 15-go grudnia 1947 roku siedzibą Polskiego Seminarium stało się opustoszałe w czasie wojny irlandzkie Collège des Irlandais w dzielnicy łacińskiej: 5, rue des Irlandais. Formalny akt dzierżawy z Episkopatem Irlandii (z upoważnienia prymasa Polski, kard. Augusta Hlonda) podpisał ks. Antoni Banaszak.
Dom wymagał poważnych remontów, a Seminarium Polskie nie posiadało na to wystarczających środków finansowych. Niezwykle cenną okazała się wtedy pomoc ze strony „Ligi Katolickiej” ze Stanów Zjednoczonych. Pomoc została udzielona dzięki staraniom kard. Adama Sapiehy. W późniejszym okresie Seminarium było przejściowo wspierane przez „Kirche in Not”, przez „Renovabis”, przez „Fundację im. kard. Józefa Glempa” a także przez osoby prywatne. Przez pewien okres Polskie Seminarium otrzymywało pomoc od Rządu Francji w formie przyznawanych stypendiów naukowych. Aprobatę Stolicy Apostolskiej uzyskano dzięki staraniom abp. Giovanni Roncalli’ego, ówczesnego nuncjusza apostolskiego we Francji. Pierwszym rektorem został ks. Antoni Banaszak, kapłan archidiecezji poznańskiej.
W roku 1953 otworzono „Niższe Seminarium Duchowne”, czyli liceum dla synów polskich emigrantów. Setki synów polskich emigrantów, po uzyskaniu świadectwa maturalnego (dzięki PUNO – „Polski Uniwersytet Na Obczyźnie” z siedzibą w Londynie), mogło podejmować studia wyższe we wszystkich krajach Europy Zachodniej. W latach osiemdziesiątych XX wieku, Konferencja Episkopatu Polski postanowiła zamknąć „Niższe Seminarium Duchowne”.
„Wyższe Seminarium Duchowne” cieszyło się, zwłaszcza w początkowym okresie, znaczną liczbą seminarzystów, potem liczba stopniowo się zmniejszała. Nowo wyświęcani w Paryżu kapłani wracali do Polski, aby zasilać przerzedzone szeregi polskiego duchowieństwa podczas drugiej wojny światowej. Potem, także ze względu na „żelazną kurtynę”, absolwenci Polskiego Seminarium w Paryżu zasilali szeregi duszpasterzy polonijnych nie tylko w Europie, ale także w Kanadzie i w Stanach Zjednoczonych. „Wyższe Polskie Seminarium Duchowne w Paryżu” wydało łącznie 102 kapłanów. Zakończyło ono swoją działalność w latach dziewięćdziesiątych XX wieku, kiedy to Konferencja Episkopatu Irlandii zdecydowała odzyskać i w nowy sposób zagospodarować swoja własność, dotychczasową siedzibę Polskiego Seminarium.
Powstał wtedy projekt znalezienia dla „Polskiego Seminarium w Paryżu” nowego miejsca. W dniu 23 września 1996 roku kard. Józef Glemp, prymas Polski, – w imieniu Konferencji Episkopatu Polski – podpisał notarialny akt zakupu domu od francuskich sióstr „Notre-Dame de Sion” w Issy-les-Moulineaux. Dom jest własnością Konferencji Episkopatu Polski. Stronę administracyjno-prawną, ze względu na obowiązujący we Francji rozdział Kościoła od Państwa, zapewnia Polskiemu Seminarium w Paryżu Association Diocésaine de Paris.
Polskie Seminarium w Paryżu spełniło swoje zadanie w trudnych czasach po drugiej wojnie światowej. Z początkiem XXI wieku, decyzją Episkopatu Polski, stało się ono kolegium dla polskich księży studiujących na uczelniach paryskich. W 2013 roku, Konferencja Episkopatu Polski zdecydowała powierzyć Polskie Seminarium w Paryżu duszpasterstwu polonijnemu we Francji, aby stało się ono także miejscem dialogu kulturowego, wymiany naukowej i kulturalnej. Odbywają się więc tutaj: spotkania młodzieży, kursy dla narzeczonych, dni skupienia, wykłady formacyjne dla Polonii, spotkania różnych stowarzyszeń i organizacji polonijnych, między-uniwersyteckie sesje naukowe. Od 2002 roku działało tutaj „Studium Filozoficzno-Etyczno-Społeczne”, które współpracowało z Katolickim Uniwersytetem w Lublinie i może poszczycić się ponad 1200 absolwentami. W latach 2017-2020 – dzięki finansowemu wsparciu Senatu Rzeczypospolitej, Komisji Ministerstwa Spraw Zagranicznych Polski ds. Emigracji, Stowarzyszenia «Wspólnota Polska» i Stowarzyszenie „Concorde” – przeprowadzono w Seminarium liczne prace modernizacyjne. Od 2023 roku w budynku Polskiego Seminarium ma swoją siedzibę „Studium KUL dla Polonii i Polaków za granicą”.
